Rejestracja dla celów VAT: szybko czy bezpiecznie?

Rejestracja dla celów VAT to jeden z pierwszych kroków, które musi podjąć przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą. W idealnym świecie proces ten byłby szybki, prosty i czysto techniczny – tak jak np. rejestracja spółki w systemie S24, gdzie formalności można załatwić w ciągu jednego dnia.

W rzeczywistości jednak rejestracja jako podatnik VAT potrafi trwać kilka tygodni.
Czy musi tak być?

Historia nauczyła nas ostrożności

Odpowiedź brzmi: tak, musi.

Wynika to z doświadczeń ostatnich kilkunastu lat, kiedy bezrefleksyjna rejestracja podmiotów dla celów VAT doprowadziła do powstania patologii na ogromną skalę. Kiedyś wystarczyło wypełnić prosty wniosek, by stać się podatnikiem VAT. Postulowano nawet, żeby rejestrację dla celów VAT załatwiać w ramach jednego okienka.

W efekcie możliwe było rejestrowanie firm słupów, czyli podmiotów, które nie zamierzały prowadzić faktycznej działalności, a były tworzone wyłącznie w celu uczestnictwa w łańcuchach transakcji mających na celu wyłudzenie podatku.

Te fikcyjne podmioty były często elementem skomplikowanych karuzel VAT-owskich. Ich główną rolą było przefakturować fikcyjny towar i zniknąć tak szybko, jak szybko powstały.

Straty wynikające z karuzel VAT dla budżetu państwa oscylowały w miliardach złotych, a zaufanie do polskiego systemu podatkowego zostało poważnie nadszarpnięte.

Dlaczego rejestracja trwa?

By wyeliminować proceder zakładania firm słupów, obecnie proces rejestracji dla celów VAT jest relatywnie długi i nie jest automatyczny, tzn. nie każdy podmiot ma gwarancję rejestracji. Proces ten obejmuje:

• weryfikację podmiotu i jego reprezentantów,
• analizę ryzyka związanego z działalnością,
• sprawdzenie dokumentów rejestrowych i lokalowych, w razie potrzeby wezwania do uzupełnienia lub złożenia informacji i wyjaśnień o planowanej działalności.

To wszystko wymaga czasu i zaangażowania urzędników. Efekt? Proces rejestracji dla celów VAT trwa dłużej niż sama rejestracja firmy, ale znacząco ogranicza możliwość tworzenia fikcyjnych podatników.

Bezpieczeństwo ponad szybkość

Szybkość i prostota są wartościowe, ale w systemie VAT znacznie ważniejsze jest bezpieczeństwo i szczelność. Oczywiście pod warunkiem, że wprowadzane mechanizmy kontrolne są proporcjonalne i racjonalne – a więc nie blokują niepotrzebnie uczciwych przedsiębiorców, a jednocześnie utrudniają życie tym, którzy mają nieuczciwe zamiary.

Nowa Ustawa VAT – bez rewolucji w rejestracji

W projekcie nowych przepisów nie przewidujemy uproszczenia procesu rejestracji podatników VAT. Utrzymany zostanie także publiczny wykaz podatników VAT, który pozwala weryfikować kontrahentów. To rozwiązania, które – choć wymagają od przedsiębiorców cierpliwości przy procesie rejestracji– lepiej chronią system VAT w Polsce przed wyłudzeniami.

---

Chcesz dołączyć do zespołu ekspertów pracujących nad projektem Nowej Ustawy VAT? Napisz do nas: kontakt@nowaustawavat.pl

Wesprzyj projekt. Dowiedz się, jak możesz to zrobić: Finansowo – Nowa Ustawa VAT