Jeszcze kilka słów o nieodpłatnym przekazaniu towarów – czyli jak nie wylać dziecka z kąpielą

Nieodpłatne przekazywanie towarów przez podatnika VAT budzi wiele praktycznych wątpliwości. Tworząc Nową Ustawę VAT, zależy nam przede wszystkim na prostocie przepisów. Nie możemy jednak dopuścić do sytuacji, w której nowe regulacje okażą się dla podatników mniej korzystne niż obecne. Proste przepisy nie będą pomocne, jeśli oznaczają konieczność zapłaty wyższego VAT.

 

Przekazanie na cele związane z działalnością – bez VAT

Towary można przekazywać nieodpłatnie na cele związane z działalnością gospodarczą i takie przekazanie nie powinno podlegać opodatkowaniu VAT.

Co to oznacza w praktyce?

Na przykład:

• udostępnienie kawy, herbaty lub wody w miejscu pracy,
• przekazanie materiałów biurowych pracownikom,
• drobne upominki dla pracowników.

 

Warunkiem braku opodatkowania jest to, by przekazanie było uzasadnione prowadzeniem działalności gospodarczej, czyli miało charakter służbowy, marketingowy lub pracowniczy. W takiej sytuacji podatnik może odliczyć podatek naliczony i nie musi wykazywać podatku należnego. Nie dochodzi bowiem do efektywnej konsumpcji towaru, ponieważ są one wykorzystywane do celów działalności gospodarczej podatnika.

 

Różnica między celami związanymi z działalnością gospodarczą podatnika, a innymi celami, jest dość subtelna. Szczególnie problematyczne mogą być prezenty dla pracowników. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to realizacja ich prywatnych potrzeb. Jednak Trybunał Sprawiedliwości UE ma na ten temat nieco inne zdanie.

 

W wyroku z 17 listopada 2022 r. (C‑607/20, GE Aircraft Engine Services Ltd) Trybunał stwierdził:

30. Prowadzi to do stwierdzenia, że gdyby należało wziąć pod uwagę jedynie sposób korzystania z tych bonów, trzeba by uznać, iż zaspokajają one prywatne potrzeby pracowników.
31. Należy jednak zauważyć, że przekazywanie tych bonów nie następuje w zależności od prywatnych potrzeb pracowników, ponieważ ci ostatni nie dysponują środkami gwarantującymi im w sposób pewny możliwość korzystania z nich. Jak wynika bowiem z pkt 9 niniejszego wyroku, inicjatywa ich przyznania należy do innych pracowników przedsiębiorstwa i odbywa się na podstawie kryteriów ściśle zawodowych i wyłącznie wtedy, gdy nominowani pracownicy są uważani za zasługujących na nagrodę średniego stopnia w ramach gradacji nagród, o której mowa w pkt 10 tego wyroku.

 

Choć wyrok dotyczy bonów, równie dobrze mógłby odnosić się do bonu na smartfona – również wtedy przekazanie nie podlegałoby VAT.

 

Przekazanie na cele niezwiązane z działalnością  gospodarczą– VAT

Inaczej wygląda sytuacja, gdy towary są przekazywane na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą.

Przykłady:

• darowizny na cele charytatywne,
• przekazanie telefonu pracownikowi do użytku prywatnego,
• wykorzystanie towarów do celów osobistych przez podatnika.

W takich przypadkach podatnik przekazuje towary na cele prywatne. Jeżeli odliczył VAT naliczony przy ich zakupie, powinien de facto „oddać” ten VAT – czyli wykazać VAT należny.

 

Podsumowanie

W konsekwencji w Nowej Ustawie VAT musieliśmy doprecyzować definicję nieodpłatnego przekazania towarów, dodając warunek, że chodzi o wykorzystanie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Przykład: jeśli podatnik odliczył VAT od zakupu telefonu, a następnie przekaże go do użytku prywatnego — np. prezesowi spodoba się telefon i weźmie go dla siebie — dochodzi do konsumpcji, a więc należy wykazać VAT należny od przekazania.

Jak widać, tworzenie przepisów od nowa nie jest łatwe. Dlatego projekt Nowej Ustawy VAT będzie przedmiotem ciągłych analiz i konsultacji.

 

Najbliższe konsultacje odbędą się na początku lipca 2025 r.

---

Chcesz dołączyć do zespołu konsultacyjnego projektu Nowej Ustawy VAT? Napisz do nas: kontakt@nowaustawavat.pl

Wesprzyj projekt. Dowiedz się, jak możesz to zrobić: Finansowo – Nowa Ustawa VAT